Automat czy manual – jaką skrzynię biegów wybrać?

Postęp w motoryzacji jest zauważalny, a wraz z nim nowe rozwiązania w zakresie np. stosowanych przekładni. Manualne skrzynie biegów cenione są przez tradycjonalistów, z kolei automaty zapewniają dużą wygodę i łatwość obsługi. W tym tekście postaramy się odpowiedzieć na pytanie – skrzynia manualna czy automatyczna? Zapraszamy do lektury! 

Kiedy pojawiły się poszczególne rodzaje skrzyń biegów? 

Wraz z rozwojem motoryzacji pojawiały się liczne udogodnienia i innowacyjne rozwiązania w tej dziedzinie, które umożliwiały kierowcom swobodną i komfortową podróż na coraz większe odległości. Jednym z nich była automatyczna skrzynia biegów, która sprawiła, że prowadzenie pojazdów różnego typu uległo drastycznej zmianie. U zarania motoryzacji stosowane były jedynie proste, ręczne przekładnie. 

Pierwsze automaty zaczęły pojawiać się w latach 30. i 40. XX wieku, jednak to dopiero w latach 50. tego rodzaju skrzynie stały się szeroko dostępne i popularne. Automatyczne skrzynie biegów zyskały na znaczeniu zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Co ciekawe, przez lata utrwaliło się przeświadczenie, że Amerykanie poruszają się wyłącznie na tego rodzaju przekładni. Oczywiście nie jest to prawda, a jedynie naleciałość utrwalona przez popkulturę. 

Automat a manual – zasada działania ręcznej skrzyni biegów 

Od początku istnienia motoryzacji i pierwszych pojazdów napędzanych siłą koni mechanicznych stosowane były przekładnie przenoszące moc silnika na koła. Pierwsze rodzaje skrzyni biegów obsługiwało się ręcznie i charakteryzowały się bardzo prostą konstrukcją. Początkowo były to przekładnie, które posiadały małą liczbę przełożeń, a ich obsługa wymagała zarówno użycia siły, jak i wysokiej precyzji. 

Na przestrzeni lat manualne skrzynie biegów stawały się coraz bardziej zaawansowane, a ich budowa bardziej skomplikowana. Pojawiły się m.in. synchronizatory, które znacznie ułatwiły zmianę biegów, czyniąc podróż bardziej płynną i komfortową. Oprócz tego zwiększeniu ulegała liczba przełożeń, co zdecydowanie poprawiło dynamikę jazdy. 

Wielu kierowców może w tym momencie zadać sobie pytanie – lepszy automat czy manual? Do największych zalet tych drugich należy na pewno bezpośrednie połączenie kierowcy z pojazdem, jego dobre wyczucie i możliwość utrzymywania konkretnych obrotów silnika w żądanych zakresach mocy oraz momentu obrotowego. Dla wielu entuzjastów i purystów motoryzacyjnych są to niezastąpione doświadczenia. 

Automat vs manual – charakterystyka automatycznej skrzyni biegów 

Jak już wspominaliśmy, automatyczne skrzynie biegów mają krótszą historię w porównaniu z przekładnią ręczną. W świadomości kierowców na stałe zagościły one w drugiej połowie XX wieku. Automaty projektowane były z myślą o poprawieniu i zmaksymalizowaniu komfortu i uproszczenia obsługi samochodów poprzez eliminację potrzeby ręcznej zmiany przełożeń oraz używania sprzęgła. 

Wczesne automaty trapiło natomiast wiele problemów, takich jak niska efektywność działania i duży wpływ na osiągi. Z biegiem lat i wraz z rozwojem tej technologii automatyczne skrzynie biegów zyskały na popularności oraz jakości. Pojawiło się m.in. elektroniczne sterowanie, większa liczba przełożeń oraz liczne programy kontrolujące działanie całej przekładni. Te i inne innowacje znacznie poprawiły działanie automatów. 

Przykłady obecnie stosowanych przekładni automatycznych 

Współcześnie kierowcy mają do czynienia z bardzo zaawansowanymi modelami i wersjami automatycznych skrzyń biegów. W zależności od zastosowanej technologii i rozwiązań możemy liczyć na różne tryby działania i specyfikę jazdy. Różnego rodzaju przekładnie oferują zarówno dużą wygodę, jak i doskonałe osiągi, a także efektywność zmiany trybów pracy i szybkiej zmiany biegów. Obecnie wśród najpopularniejszych automatycznych skrzyń biegów wyróżniamy: 

• tradycyjne – klasyczne automatyczne skrzynie biegów, znane również jako skrzynie z konwerterem momentu obrotowego. Przekładnie tego rodzaju wykorzystują system hydrauliczny do zarządzania zmianą biegów; 
• dwusprzęgłowe – są to zaawansowane skrzynie biegów wykorzystujące system dwóch sprzęgieł. Każde z nich obsługuje różne zestawy biegów – jedno dla parzystych, a drugie dla nieparzystych. Dzięki temu możliwa jest błyskawiczna zmiana biegów bez utraty mocy; 
• bezstopniowe – skrzynie biegów tego rodzaju różnią się od innych typów automatycznych przekładni tym, że nie mają ustalonych biegów. Zamiast tego przekładnie bezstopniowe wykorzystują system pasów i kół pasowych do płynnej zmiany przełożenia. 

Dlaczego manual jest lepszy od automatu? Czy takie stwierdzenie ma jakikolwiek sens? 

Powoduje to, że ewentualne koszty i serwis takiej skrzyni uległy zwiększeniu. Jest to szczególnie zauważalne w przypadku automatycznych przekładni. Niekiedy wysoce skomplikowane rozwiązania i konstrukcja automatu powoduje, że jego naprawa może naprawdę sporo kosztować. Pod względem czysto ekonomicznym i finansowym, biorąc pod uwagę ewentualne prace serwisowe lub naprawcze, manual może okazać się lepszym rozwiązaniem. 

Automat czy manual – co lepsze?